PERUBAHAN iklim bumi semakin difahami masyarakat antarabangsa berikutan pelbagai bencana alam sejak kebelakangan ini, seperti tsunami pada 2004 dan Taufan Katrina pada 2005. Sebelum 1998, masih banyak pihak tidak yakin mengenai gagasan perubahan iklim termasuk di kalangan pemimpin politik di Amerika Syarikat dan Britain.
Selain itu, saintis juga menjangkakan bahawa tragedi alam lebih parah akan melanda jika tiada usaha dilakukan untuk mengawal punca perubahan suhu bumi, iaitu peningkatan suhu menerusi pelepasan gas karbon ke ruang atmosfera. Antaranya termasuk perubahan arus ombak dan hujan tidak menentu yang boleh menjejaskan pelbagai sektor terutama pertanian dan pembangunan pantai.
Sehubungan itu, banyak dasar baru di negara maju dirangka dan dilaksanakan agar impak perubahan iklim tidak menjadi lebih serius selaras dengan ketetapan Protokol Kyoto berhubung penurunan tahap pelepasan gas rumah kaca. Protokol Kyoto 1988 dirangka secara optimis selepas kejayaan Protokol Montreal mengenai pengawalan pelepasan gas kolofolorokarbon (CFC) dan bahan kimia lain. Namun demikian, impak dan skop Protokol Kyoto jauh lebih besar dan signifikan. Menerusi Prokotol Kyoto, dua mekanisme dibentuk, iaitu insentif kewangan dan inisiatif teknologi mesra alam.
Mekanisme insentif kewangan diasaskan kepada perdagangan karbon yang mana negara maju yang menandatangani Protokol Kyoto bersetuju mengurangkan jumlah pelepasan karbon bermula pada 2008 hingga 2012 ke satu tahap karbon yang lebih rendah daripada tahap 1990.
Jika ia tidak dapat dilaksanakan dalam konteks tempatan, maka negara itu boleh ‘membeli’ jumlah pengurangan karbon yang di negara membangun yang juga menandatangani Protokol Kyoto, termasuk Malaysia. Model perdagangan karbon ini dimajukan berasaskan kepada perdagangan pelepasan sebatian sulfur di Amerika Syarikat yang berjaya mengatasi masalah hujan asid menerusi penguatkuasaan Akta Udara Bersih 1990.
Sementara itu, instrumen teknologi mesra alam pula dijadikan teras menjayakan pengurangan pelepasan karbon. Dalam mekanisme ini, negara membangun menjadi penerima teknologi mesra alam yang dibiayai sepenuhnya negara maju untuk mengurangkan kesan pencemaran pada peringkat lokal dan global.
Kos teknologi berkenaan dibiayai menerusi Mekanisme Pembangunan Bersih (CDM) dan Pelaksanaan Bersama (JI). CDM berfungsi memudah cara perdagangan karbon dengan negara membangun, sementara JI pula membenarkan negara ‘penderma’ melabur wang untuk membekalkan teknologi mesra alam dalam usaha pengurangan pencemaran di negara membangun yang membolehkan ‘kredit’ diberikan kepada negara penderma jika sesuatu sasaran pengurangan karbon tercapai.
Antara aktiviti yang terangkum dalam mekanisme ini ialah penghasilan tenaga mesra alam menerusi proses anaerobik biojisim, penguraian enap cemar kumbahan dan sisa industri, pelupusan sisa pepejal menerusi tapak pelupusan sanitari dan rawatan air sisa industri termasuk air sisa kelapa sawit dan tekstil.
Dengan mekanisme ini, negara membangun dapat memanfaatkan teknologi canggih untuk mengawal pencemaran alam sekitar dengan ‘percuma’. Sementara negara maju pula, mendapat kredit setimpal dari segi pengurangan karbon pada peringkat global yang membantu mengurangkan kesan peningkatan suhu bumi.
Banyak pihak masih sangsi sama ada Protokol Kyoto dapat mencapai matlamatnya dalam waktu singkat. Ada pula mempersoalkan kejujuran negara maju sebagai ‘penderma’ dan kewibawaan negara membangun sebagai ‘penerima’ habuan. Hal ini penting kerana kos teknologi dibiayai menerusi mekanisme ini hanyalah kos kapital, bukannya kos operasi dan penyelenggaraan. Banyak juga pihak sangsi, apakah jentera dan teknologi canggih yang akan digunakan itu nanti boleh diserahkan sepenuhnya kepada pakar di negara membangun?
Teras kepada kejayaan Protokol Kyoto bukan saja kesediaan pihak terbabit menjayakan visi menurunkan suhu bumi, sebaliknya ia banyak bergantung kepada pemantauan dan modal insan di kalangan ahli profesional di negara membangun. Dalam hal ini, banyak negara maju melihat Malaysia sebagai negara membangun paling ideal untuk melaksanakan mekanisme ini.
Secara relatif, Malaysia mempunyai prasarana perundangan alam sekitar yang lengkap, biarpun masih ada ruang dan sudut tertentu untuk dibaiki. Malaysia juga sudah mempunyai kepakaran tinggi berbanding negara membangun lain dalam kejuruteraan alam sekitar. Ketika ini, tidak kurang 500 jurutera profesional berdaftar di Malaysia yang menjadi pemangkin kepada pelestarian alam sekitar.
Dalam hal ini, saya berpendapat pihak industri khususnya sektor pembuatan dan komoditi perlu tampil menggunakan peluang tersedia menerusi mekanisme Protokol Kyoto. Objektifnya jelas iaitu menyediakan kemudahan untuk membolehkan industri tempatan menyediakan prasarana pengurusan sisa yang mesra alam, sekali gus membantu mengurangkan impak peningkatan suhu bumi.
Sementara itu, pihak kerajaan juga perlu mempromosi gagasan tersirat menerusi Protokol Kyoto agar semua pihak dapat tampil memberi sumbangan membantu mengurangkan penghasilan karbon dalam semua sektor, termasuklah pengangkutan, pembuatan, pertanian dan perdagangan.
Kita tidak mahu dipersalahkan generasi akan datang kerana tidak menggunakan kesempatan ini untuk bertindak secara glokal ‘menyejukkan’ suhu bumi yang kini semakin panas dan membahang.
Sumber:
Ujang, Prof. Dr. Zaini. http://web.utm.my/ipasa/index.php?option=content&task=view&id=367&Itemid=113
0 comments:
Post a Comment